SUPLEMENTY DIETY

Suplementy diety stanowią sektor przemysłu spożywczego cieszący się dużym zainteresowaniem konsumentów i odnotowujący rokrocznie znaczny wzrost. Wynikać to może z faktu, że produkty te stanowią pomost łączący branżę spożywczą i farmaceutyczną. W niniejszym wpisie znajdą Państwo odpowiedź na pytania, tj.: Czym są suplementy diety?; Jakie wymagania należy spełnić, aby wprowadzić suplement diety do obrotu?              

Rynek suplementów diety

Rynek suplementów diety w Europie został wyceniony na ok. 15 mld USD w 2020 roku i przewiduje się, że osiągnie CAGR (ang. Compound Annual Growth Rate, skumulowany roczny wskaźnik wzrostu) na poziomie 5,49% w latach 2021-2026 [1]. W Polsce w 2020 roku wartość rynku suplementów diety oszacowana została na 5,97 mld PLN (ok. 1,55 mld USD), co przerosło prognozy rynkowe z 2015 roku o prawie 1 mld PLN [2]. Pandemia COVID-19 przyczyniła się do wzrostu wartości branży suplementów diety w Europie, ze względu na większe zainteresowanie konsumentów ogólnym zdrowiem i dobrym samopoczuciem. Trend ten zaobserwowano również w Polsce. W okresie od lutego do marca 2020 r. największy wzrost sprzedaży odnotowano dla produktów z kategorii zdrowie, takich jak suplementy diety czy leki OTC. Konsumenci postrzegają suplementy diety jako preparaty poprawiające zdrowie i dobre samopoczucie. Zakup takich produktów jest więc traktowany jako środek zapobiegający powstawaniu zaburzeń zdrowotnych. Jak wynika z przeprowadzonego przez TNS Polska badania, aż 41% Polaków przypisuje suplementom diety właściwości lecznicze, których te oczywiście nie mają [1,2].

Czym  są suplementy diety?

Suplementy diety – zwane inaczej suplementami żywnościowymi – zaliczamy do grupy środków spożywczych, będących skoncentrowanym źródłem witamin, minerałów oraz innych substancji wykazujących efekt odżywczy lub fizjologiczny, mającym na celu uzupełnienie normalnej diety. Wprowadzane są one do obrotu w formie umożliwiającej dawkowanie tzn. w postaci: kapsułek, tabletek, drażetek, saszetek z proszkiem, ampułek z płynem, kropli i innych płynów przeznaczonych do spożywania w małych, odmierzonych ilościach jednostkowych. To właśnie te cechy sprawiają, że konsumenci utożsamiają je czasami z produktami leczniczymi.

Skład i oznakowanie suplementów diety

Kompozycja składników każdego suplementu diety powinna być zgodna z unijnym oraz krajowym prawem żywnościowym. Ustalony maksymalny dopuszczalny poziom zawartości witamin i składników mineralnych oraz innych substancji wykazujących efekt odżywczy lub fizjologiczny zapewnia, że stosowanie suplementu diety zgodnie z informacją zamieszczoną w oznakowaniu będzie bezpieczne dla zdrowia i życia człowieka. Prawidłowe oznakowanie suplementu diety staje się zatem nie lada wyzwaniem i wymaga od przedsiębiorców przestrzegania zasad ściśle określonych przez ustawodawców. Podstawową koniecznością jest upewnienie się, że treści prezentowane na opakowaniu produktu nie wprowadzają konsumenta w błąd oraz są dozwolone do deklarowania na żywności (oświadczenia zdrowotne i żywieniowe).

Oznakowanie powinno zawierać:

• określenie kategorii produktu „suplement diety”,
• wykaz zawartych substancji odżywczych lub wykazujących efekt fizjologiczny wraz z podaniem ich zawartości w zalecanej dziennej porcji do spożycia i procentowym pokryciu referencyjnych wartości spożycia (%RWS),
• ostrzeżenie dotyczące nieprzekraczania zalecanej porcji do spożycia w ciągu dnia,
• stwierdzenie, że suplementy diety nie mogą być stosowane jako substytut (zamiennik) zróżnicowanej diety,
• stwierdzenie, że suplementy diety powinny być przechowywane w sposób niedostępny dla małych dzieci.
• Oznakowanie suplementów diety w żaden sposób nie może zawierać informacji stwierdzających lub sugerujących, że zbilansowana i zróżnicowana dieta nie może dostarczyć wystarczających dla organizmu ilości składników odżywczych.

Należy pamiętać, że środki spożywcze, w tym suplementy diety niespełniające określonych w przepisach wymagań prawnych (również wymagań dotyczących prawidłowego oznakowania), nie mogą zostać wprowadzone do obrotu na terytorium Polski oraz innych krajów Unii Europejskiej. W przypadku produktu niespełniającego wymagań prawnych, właściwy państwowy powiatowy inspektor sanitarny może zakazać wprowadzenia go do obrotu lub nakazać wycofanie z obrotu na terytorium Polski.

Notyfikacja suplementów diety

Artykuł 10 dyrektywy nr 2002/46/WE pozostawia ustawodawcy krajowemu możliwość wprowadzenia obowiązku notyfikacyjnego, z którego może on – ale nie musi – skorzystać. Zgłoszenie, czyli notyfikacja zamiaru lub faktu pierwszego wprowadzenia do obrotu suplementu diety, nie jest wymagana we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Notyfikacja obowiązuje w następujących krajach: Finlandia, Francja, Niemcy, Polska, Portugalia, Szwecja, Włochy, a także Norwegia i Szwajcaria. W Polsce przed wprowadzeniem suplementu diety na rynek podmiot spożywczy powinien powiadomić o tym fakcie Głównego Inspektora Sanitarnego – GIS. Zgłoszenia dokonuje zainteresowany podmiot spożywczy lub jego pełnomocnik poprzez formularz powiadomienia w Elektronicznym Systemie Powiadomień na rządowej stronie internetowej GISu.  

Przypisy

1. Europe Dietary Supplements Market – Growth, Trends, COVID-19 Impact, and Forecasts (2021 – 2026)
2. Raport NIK, 2017

Autor

Pion R&D, Curtis Health Caps